یبوست : علل ، علائم ، پیشگیری و درمان یبوست مزمن تهیه شد

یبوست مزمن به خودی خود یک بیماری جدی تلقی نمی ‌شود اما بی‌ توجهی به آن و عدم تلاش برای درمان آن می ‌تواند عوارض و بیماری‌ های مهمی را به همراه داشته باشد.

کاهش تعداد دفعات اجابت مزاج یا دشواری در دفع مدفوع به مدت چند هفته یا بیشتر را یبوست مزمن گویند. چنانچه دفع مدفوع کمتر از سه بار در هفته صورت گیرد، شخص دچار این مشکل شده است. اگرچه شکل مزمن این بیماری بسیار رایج است، اما این عارضه مانع انجام وظایف روزانه‌ی برخی اشخاص می‌شود و همچنین باعث می‌شود تا فرد هنگام دفع فشار زیادی را تحمل کند و بروز نشانه‌ها و علائم دیگری را تجربه کند.

در یبوست شدید یا مزمن با توجه به علت اصلی دامن زننده به این عارضه درمان یبوست تجویز می‌شود؛ هر چند در بعضی موارد هیچ دلیلی یافت نمی‌شود.

علائم یبوست مزمن

• اجابت مزاج به میزان کمتر از سه بار در هفته.
• وجود مدفوع سفت و گلوله گلوله.
• مدفوعی که به سختی دفع می‌شود.
• داشتن اجابت مزاج دردناک.
• احساس عدم تخلیه کامل پس از اجابت مزاج.
• باد کردن شکم، سر درد و کاهش اشتها

- جذب آب زیاد از کولون هنگام عبور مدفوع از روده بزرگ می تواند به ایجاد توده دفعی سخت، خشک و در نتیجه یبوست مزمن منجر شود.

- برای جلو رفتن توده دفعی در داخل کولون به سمت مقعد، ماهیچه های کولون دائما انقباضاتی را انجام می دهند. تغییر عملکرد این عضلات می تواند به ایجاد توده مدفوعی سفت و در نتیجه یبوست مزمن منجر شود.

- گرفتگی و انسداد روده بر اثر یک توده یا تومور نیز می تواند دلیل یبوست مزمن در فرد باشد.

عوامل یبوست مزمن

– عوامل مربوط به شیوه زندگی نظیر کمبود فیبر در غذا، مصرف کالری زیاد، بی‌تحرکی و کم آبی.

– داروها از جمله آنتی‌اسیدهای حاوی آلومینیوم، داروهای “مهار کننده های کانال کلسیم” مانند آدالات که از جمله برای درمان فشارخون ‌بالا به کار می‌روند، آنتی‌هیستامین‌ها یا داروهای ضدحساسیت، ‌داروهای ضد افسردگی سه‌حلقه‌ای مانند ایمی‌پرامین، داروهای مخدر مانند کدئین، داروهای ضد التهاب غیراستروییدی مانند آسپیرین، ایبوپروفن و غیره، داروهای ضدکولینرژیک و ضد پارکینسون.

-مکمل‌های غذایی از جمله مکمل‌های آهن و کلسیم.

– بیماری های غدد درون‌ریز شامل دیابت و کم کاری تیروئید.

– اختلالات متابولیسم،نظیر میزان کم پتاسیم و میزان بالای کلسیم خون.

– بیماری های عصب‌شناختی مانند ام‌اس یا اسکلروز متعدد، پارکینسون و بیماری‌های نخاع.

– اختلالات روانشناختی شامل افسردگی و اضطراب.

– بیماریهای روده شامل تومورها، سندرم روده تحریک پذیر، بیماری‌های التهابی روده، تنگ شدن مجرای دفع ( بر اثر ایجاد جوشگاه زخم) و بیماری‌های راست‌روده.

– بارداری: یبوست در بارداری یکی از عوارض متداول حاملگی و ناشی از عامل‌های متعدد است

پیشگیری و درمان یبوست مزمن

موفقیت درمان به معنای افزایش تعداد دفعات اجابت مزاج نیست، بلکه به معنی راحتی عمل دفع است. برای رسیدن به این هدف هر فرد مبتلا به یبوست باید عادات زندگی خود را تغییر دهد. در صورت نیاز به کمک بیشتر، پزشک می‌تواند برای شما داروهای ملین تجویز کند.

شیوه زندگی: تغییرات ساده در عادات روزمره می تواند بسیاری از موارد یبوست را درمان کرده یا از بروز آنها پیشگیری کند. در مورد سبک زندگی چهار نکته اهمیت زیادی دارد:

فیبر در رژیم غذایی: یبوست مزمن در جوامع به اصطلاح “بدوی” که از غذاهای سنتی غیر تصفیه شده استفاده می‌کنند، نادر است، اما در جوامع صنعتی شیوع زیادی دارد. عامل اصلی در این میان فیبر است. فیبر غذایی ترکیبی از نوع کربوهیدرات‌های با مولکول پیچیده است که در غلات سبوس‌دار، برگ ها و ساقه گیاهان، مغزها، دانه‌ها، میوه‌ها و سبزیجات است، اما در هیچ غذای حیوانی یافت نمی‌شود. از آنجایی که فیبر غذایی به وسیله دستگاه گوارش انسان هضم نمی‌شود، کالری زیادی ندارد، اما هنوز برای سلامتی بسیار ارزشمند است.

ورزش: ورزش انتقال مواد دفعی را از روده تسهیل می‌کند. به همین دلیل است که کسانی که عادت به ورزش کردن دارند، کمتر به سرطان مبتلا می‌شوند. همچون غذای پرفیبر ورزش نیز دارای فواید زیادی به جز جلوگیری از یبوست است. ورزش خطر بیماری قلبی، سکته مغزی، فشار خون بالا، چاقی، دیابت، اختلال نعوظ و بسیاری مشکلات دیگر را کاهش می‌دهد. برای سلامتی قلب‌تان و همچنین کارکرد روده‌های‌تان هر روز به طور مرتب ورزش کنید. نیم ساعت پیاده روی در روز برای شروع عالی است.

مایعات:دکترها دیگر عقیده ندارند که هر کس روزانه به هشت لیوان آب احتیاج دارد. اما هرکس با یبوست مزمن باید روزانه ۶ تا هشت لیوان آب بنوشد.

یک عادت خوب: همیشه به محض احساس دفع به توالت بروید. نگهداشتن مدفوع پیامی غلط برای روده های‌تان به همراه دارد. به علاوه هر روز وقتی را به گذرانیدن در توالت اختصاص دهید. از آنجایی که این کار کولون را تحریک می کند؛ چند دقیقه بعد از صرف غذا بهترین زمان است. با توجه به اینکه که چای و قهوه، کولون را تحریک می‌کند، بهترین زمان دفع برای خیلی از مردم پس از صرف صبحانه است. به ویژه اگر آنقدر با هوش بوده باشند که با صبحانه شان غلات سبوس دار مصرف کنند.

درمان دارویی یبوست مزمن

داروها می‌توانند در درمان یبوست مزمن موثر باشند. با این وجود شما باید تنها زمانی از دارو استفاده کنید که با وجود پرداختن به ورزش و مصرف غذای پرفیبر هنوز یبوست داشته باشید.

اولین اقدام می‌تواند استفاده از رژیم غذایی پرفیبر و داروهای حجیم‌کننده مدفوع نظیر پسیلیوم یا متیل‌سلولز باشد که در صورت نیاز مکمل فیبر غذایی شما هستند.

توصیه مهم:اگر فردی هستید که از یبوست مزمن و یا دوره های یبوست تناوبی رنج می برید، بهتر هست هرچه سریع تر به پزشک مراجعه کرده و علت این وضعیت را بیابید.

منبع: نبض ما